De Wet flexibel werken is vanaf 1 januari 2016 van kracht en is de opvolger van de Wet Aanpassing Arbeidsduur. Deze wet gaf werknemers enkel de mogelijkheid om de werkgever te vragen om de arbeidsduur te vermeerderen of te verminderen.
Onder de Wet Flexibel Werken blijft de werknemer de mogelijkheid behouden om de werkgever te vragen om meer of minder uren te mogen werken. Dit is de zgn. aanpassing van de arbeidsduur. Daarnaast krijgt de werknemer de mogelijkheid een verzoek in te dienen om de werktijden of de werkplek te wijzigen.
Voor wie geldt de Wet flexibel werken?
De Wet flexibel werken geldt voor bedrijven met meer dan 10 werknemers. Kleine werkgevers moeten een eigen regeling vaststellen voor het aanpassen van de arbeidsduur.
Waarvoor mag de werknemer precies een verzoek indienen?
- voor het aanpassen van de arbeidsduur (meer of minder willen werken);
- voor het aanpassen van de werktijden (bijvoorbeeld om 9 uur beginnen in plaats van 8 uur);
- voor het wijzigen van de werkplek (op een andere plaats bijvoorbeeld thuiswerken).
Alle drie de opties kunnen van tijdelijke of structurele aard zijn.
Wanneer mag een werknemer een verzoek indienen?
Als een werknemer tenminste 26 weken in loondienst is, inclusief onderbrekingen van maximaal drie maanden.
Geldt dit voor alle werknemers in loondienst?
Nee, zo hebben AOW-gerechtigde werknemers geen recht voor aanpassing van de arbeidsduur. Wel kunnen zij een verzoek indienen voor de aanpassing van de werktijden en/of het wijzigen van de werkplek.
Hoe vaak mag een werknemer een verzoek indienen?
Een werknemer mag één keer per jaar een verzoek indienen of vaker bij onvoorziene omstandigheden (zoals bijvoorbeeld scheiding, overlijden partner etc.). Als er sprake is van onvoorziene omstandigheden beslist de werkgever binnen vijf werkdagen op het verzoek van de werknemer.
Waar moet een verzoek aan voldoen?
De werknemer moet een verzoek minimaal twee maanden voor de beoogde ingangsdatum schriftelijk indienen. In dit verzoek moet de werknemer aangeven wat hij precies wil wijzigen en wanneer hij de wijziging wil laten ingaan.
Op welke grond kun je een verzoek afwijzen?
Per soort verzoek gelden diverse redenen waarom een verzoek kan worden afgewezen:
1. Arbeidsduur
Een verzoek van een werknemer die minder uren wil werken mag je afwijzen als dit leidt tot ernstige problemen:
- voor de bedrijfsvoering; bijvoorbeeld als het erg lastig is om iemand te vinden die de vrijgekomen uren kan overnemen;
- voor de veiligheid;
- van roostertechnische aard.
Een verzoek van een werknemer die meer uren wil werken mag je afwijzen als dit leidt tot ernstige problemen:
- van financiële of organisatorische aard;
- wegens het niet voorhanden zijn van voldoende werk;
- omdat de vastgestelde formatieruimte of personeelsbegroting daartoe ontoereikend is.
2. Werktijden
Een verzoek van een werknemer die zijn werktijden wil wijzigen mag u afwijzen als dit leidt tot ernstige problemen:
- op het gebied van de veiligheid;
- van roostertechnische aard;
- van financiële of organisatorische aard.
3. Werkplek
Voor het afwijzen van een verzoek om op een andere plaats – bijvoorbeeld thuis – te werken, heeft u geen zwaarwegend bedrijfsbelang nodig. Wel moet u dit verzoek serieus overwegen en hierover in overleg treden met de werknemer.
Hoe en wanneer moet je op een verzoek reageren?
Als je een verzoek hebt ontvangen, treedt je allereerst in overleg met de werknemer. Je bespreekt het verzoek en geeft eventueel aan wat de reden van uw afwijzing is. Als je gedeeltelijk met het verzoek instemt en het (deels) wilt wijzigen, bespreek je dit.
Minimaal één maand voor de beoogde ingangsdatum maakt je de beslissing schriftelijk kenbaar aan de werknemer. Als je het verzoek (gedeeltelijk) afwijst, geef je aan wat de reden van de afwijzing is.
Let op! Geef je een afwijzing niet minimaal één maand voor de beoogde ingangsdatum schriftelijk door, dan gaat de wijziging in zoals is geformuleerd in het verzoek van de werknemer.
Kan ik nog terugkomen op mijn besluit?
Je hebt het recht om de aanpassing van de arbeidsduur, werktijden en werkplaats alsnog (deels) terug te draaien als er na de ingangsdatum van de wijziging omstandigheden veranderen. Dit noem je herziening. Dezelfde voorwaarden gelden die genoemd zijn onder ‘Op welke grond kun je een verzoek afwijzen?' De beslissing tot herziening bevestig je schriftelijk aan de werknemer, voorzien van een motivering.
Is afwijken via de cao of bedrijfsreglement mogelijk?
Het is mogelijk om bij cao af te wijken van de wettelijke regeling ten aanzien van vermeerdering van de arbeidsduur. Ten aanzien van vermindering van de arbeidsduur is afwijking bij cao niet mogelijk. Verder is het mogelijk om bij cao af te wijken van de aanpassing van de arbeidsplaats en werktijden.
Als er geen cao van toepassing is of wel een cao van toepassing is, maar die cao hierover niets regelt, kun je ten aanzien van de vermeerdering van de arbeidsduur of de aanpassing van de arbeidsplaats en werktijden ook schriftelijke overeenstemming bereiken met de ondernemingsraad of met de personeelsvertegenwoordiging.