Voor interessante functies is het in de huidige arbeidsmarkt kiezen uit de beste sollicitanten in plaats van de minst slechte. Dat weten werkzoekenden als geen ander en worden daardoor steeds creatiever in het opbouwen van hun cv en het omschrijven van opgedane kennis en ervaring. Een referentie inwinnen bij een oud werkgever van de sollicitant is een goed middel om de kans verder te verhogen op het binnenhalen van een goede werknemer voor jouw bedrijf.
Om tijdens het sollicitatieproces grip te krijgen op wat een sollicitant in de praktijk nu werkelijk goed kan of juist niet, kun je één of meerdere referenties van de sollicitant controleren. Meestal is een refentie inwinnen één van de laatste stappen van de sollicitatieprocedure.
Veel werkgevers vragen zich af of er bij elke serieuze kandidaat een referentiecheck gedaan moet worden. Waarom niet? Check-check-double-check is het antwoord. Een mismatch kost je al snel tussen de 30.000 en 50.000 euro. Dat is weggegooid geld dat je had kunnen besparen met een telefoontje.
Wanneer mag je een refentie inwinnen?
Zodra je een sollicitatiebrief toegestuurd krijgt, kun je niet zo maar alle werkgevers afbellen die opgesomd zijn op het cv. Je mag namelijk alleen persoonlijke informatie opvragen als de sollicitant daarvoor vooraf uitdrukkelijk toestemming geeft.
Noemt een sollicitant zijn werkverleden in zijn cv, dan geeft hij daarmee dus geen automatische toestemming om contact op te nemen met zijn voormalige werkgevers. Maar zodra hij eerdere werkgevers op zijn cv als referent aanmerkt, dan mag je er van uitgaan dat je toestemming krijgt om contact op te nemen met de genoemde personen. Het is echter niet gebruikelijk om meteen te bellen. Dit doe je conform de NVP sollicitatiecode pas na overleg met de sollicitant.
Mag je vragen om een referentie?
Het is vrij standaard dat een sollicitant één of meerdere referenties vermeld op zijn CV. Maar niet iedereen doet dit. Je hoeft ook niet persé in de vacature te vermelden dat de sollicitant tenminste één referentie opgeeft. Je kunt er ook tijdens het sollicitatieproces naar vragen.
Kijk niet verbaasd als de sollicitant je tijdens het gesprek vragend aankijkt als je hem verzoekt om referentie(s). Zeker als hij weinig ervaring heeft met solliciteren zal hij zijn referenties niet direct paraat hebben. Hij mag overigens ook weigeren om referenties op te geven (dan weet je genoeg). Het is ook goed mogelijk dat de sollicitant eerst contact moet opnemen met zijn (ex) werkgever om te vragen of zij als referentie willen optreden. Daar kan enige tijd overheen gaan.
- Neem in de vacature op dat referenties gewenst zijn. Op die manier is de sollicitant erop voorbereid.
- Vraag naar referenties van tenministe twee direct leidinggevenden. Zij hebben de sollicitant immers in de praktijk meegemaakt. Ga niet te ver terug in zijn arbeidsverleden. Vraag zeker door als een sollicitant relatief korte dienstverbanden heeft gehad.
- Vraag bij zijn laatste werkgever na of er sprake is van een eventueel relatie- of non concurrentiebeding.
Wat vraag je bij een referentie inwinnen?
Je mag alleen vragen stellen die direct verband houden met de functie die de sollicitant bij een eerdere werkgever vervulde.
De meest voor de hand liggende vragen zijn:
- Wat is de relatie met de sollicitant? Is er sprake van een hiërarchische relatie of werkte hij met de referent samen in een team? Hoe, wanneer en hoe vaak had hij te maken met de sollicitant?
- Vraag naar feiten. In welke periode was de kandidaat werkzaam in de betreffende functie en wat waren zijn taken en verantwoordelijkheden? Controleer de periodes zoals die vermeld staan in zijn CV. Vraag door als de werkzaamheden anders waren dan in het CV stonden vermeld.
- Hoe voerde hij zijn functioneren uit? Daarbij kunt je denken aan geschiktheid, motivatie en persoonskenmerken. Maar ook aan collegialiteit, betrouwbaarheid en stressgevoeligheid. Vraag zeker naar zijn kwaliteiten en verbeterpunten of welke functie of type organisatie goed bij de werknemer passen.
- Afsluitend is het slim om ook naar de reden van zijn vertrek te vragen. Vraag door als deze reden afwijkt van de mondelinge toelichting van de sollictant.
Wat mag je niet vragen bij een referentie inwinnen?
- Je mag formeel niet informeren naar het ziekteverleden van de sollicitant, maar je mag wel vragen naar zijn aanwezigheid en prestaties op het werk.
- Het is verboden om vragen te stellen over persoonlijke omstandigheden. Zo mag je bijvoorbeeld niet informeren naar geaardheid, politieke voorkeur of godsdienst.
Conclusie
Het natrekken van referenties is snel, simpel en goedkoop. De referent heeft de kandidaat in de praktijk meegemaakt en kan dus een goed beeld van hem schetsen. Wees je bewust dat een sollicitant niet snel een referentie zal doorgeven van wie hij denkt dat die minder goed over hem te spreken is. Vraag door, zeker als je ziet dat de twee bevriend als je googled op beider namen. Een beetje research kan geen kwaad, maar houdt rekening met de privacy van de sollicitant.
Let op! Werkgevers waar de sollicitant via de achterdeur is vertrokken, zullen de referentenlijst al helemaal niet halen. Daarom is het niet verstandig om blind te varen op één referentie. Controleer daarom bij voorkeur meerdere referenties.
Gratis downloaden arbeidsovereenkomst
Referenties helpen je om de bevestiging te krijgen of je de juiste kandidaat hebt gevonden. Ben je zeker van je zaak? Dan kun je mogelijk al overgaan tot het aannemen van de werknemer.
Download het gratis voorbeeld arbeidscontract waarin je de afspraken over arbeidsvoorwaarden, de lengte van het dienstverband etc. vastlegt.