Ziekte wetgeving
Er gelden belangrijke verplichtingen als je personeel in loondienst hebt. Je moet er bijvoorbeeld zorgen voor een gezonde en veilige werkplek voor al het personeel. Dit geldt ook voor tijdelijk ingeleend en ingehuurd personeel. Het gaat om de werkplek en apparatuur, lichamelijke en psychische belasting en stoffen, straling en besmetting.
In een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet je de arbeidsrisico's en bijbehorende maatregelen in kaart brengen. Dit alles om proberen te voorkomen dat een werknemer door toedoen van het werk arbeidsongeschikt raakt. Dit en meer zijn verplichtingen uit de Arbo-wet.
Wat als een werknemer ziek wordt?
Het kan iedereen overkomen. Een werknemer krijgt een griepje, breekt zijn arm of gaat door zijn rug. Wat zijn de verplichtingen voor jou als werkgever? En welke verzekeringen moet je afsluiten?
Doorbetalingsplicht bij ziekte
Als je werknemer een paar dagen ziek thuis blijft, dan is er wettelijk gezien niet veel aan de hand. Als je dit contractueel geregeld hebt, kan je maximaal de eerste twee (wacht)dagen van een ziekte het loon inhouden. Daarna heb je de verplichting om maximaal 2 jaar het loon van de zieke werknemer door te betalen.
Je betaalt tijdens de ziekte in elk geval 70% van het laatstverdiende loon. Dit is aan een maximum dagloon gebonden. In het eerste ziektejaar moet je dit bedrag aanvullen tot het minimumloon. Deze wettelijke minimumloongarantie geldt niet voor het tweede ziektejaar. Controleer voor alle zekerheid de CAO of arbeidsovereenkomst voor eventueel afwijkende afspraken.
- Let erop dat je meteen het in de CAO of arbeidsovereenkomst overeengekomen percentage (bijv. 70% vanaf de ziekmelding) toepast. Doe je dit niet, dan ontstaat er 'gewoonterecht' zodat de werknemer er op kan vertrouwen dat hij bij arbeidsongeschiktheid recht heeft op 100% loondoorbetaling (Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 14 juli 2015, ECLI: 2626 verkort).
- Vergeten het loon aan te passen? Geef aan dat de administratie een fout heeft gemaakt en corrigeer dit met terugwerkende kracht. Vindt de werknemer dit niet prettig? Stel dan een terugbetalingsregeling voor.
Ziek melden bij arbodienst
Het is eveneens wettelijk bepaald dat je op de eerste ziektedag een re-integratiedossier voor de zieke werknemer aanmaakt en dat er vanaf dat moment een re-integratieverplichting geldt. Je geeft de ziekmelding door aan de eerder door jou gecontracteerde arbodienst of bedrijfsarts. Zodra de werknemer weer beter is, geef je dit ook door.
Re-integratieverplichtingen
Maar als het verzuim langer dan een paar weken duurt weken, dan krijg je te maken met de Wet verbetering Poortwachter. De wet heeft als doel het ziekteverzuim terug te dringen waarbij je actief aan de slag moet met verzuimbegeleiding en re-integratie.
Ook voor tijdelijke werknemers die vlak voor het verstrijken van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd ziek worden, geldt de re-integratieplicht. Het UWV kan zelfs een verhaalsanctie opleggen als je je niet houdt aan re-integratieverplichting.
- Je hoeft géén re-integratieverslag te maken als de werknemer na zijn eerste ziektedag nog korter dan 6 weken in dienst blijft.
- Je schrijft een verkort re-integratieverslag als de tijdelijke werknemer binnen 6 tot 10 weken na zijn eerste ziektedag uit dienst gaat. Of als de arbo-arts verwacht dat je werknemer binnen 3 maanden weer helemaal beter is.
Je moet er samen alles aan doen om ervoor te zorgen dat de werknemer snel en verantwoord weer aan het werk kan gaan: in zijn eigen functie, in een andere passende functie in je bedrijf, of bij een andere werkgever.
Samen betekent ook dat jouw zieke werknemer moet kunnen aantonen dat hij voldoende heeft meegewerkt aan de re-integratie. Is dat niet voldoende gebeurd, dan kan het UWV financiële sancties opleggen. Maar je kunt ook binnen de twee jaar de loondoorbetaling tijdelijk stopzetten. Onvoldoende meewerken kan zelfs aanleiding zijn voor ontslag.
- Lees de stappenplannen langdurige arbeidsongeschiktheid en stappenplan re-integratie en je weet precies welke acties je moet nemen om een werknemer volgens de wettelijke eisen te begeleiden. Als je de acties juist en tijdig inzet, dan verminder je hiermee de kans op een sanctie door het UWV.
Ziek melden bij einde tijdelijk contract
Voor medewerkers met een tijdelijk contract die ziek uit dienst treden, of zich binnen 28 dagen na uitdiensttreding ziek melden, betaal je met terugwerkende kracht, vanaf 2012, een boetepremie. Hoe hoog hangt af van het aantal mensen dat je in dienst had, of hebt. De premie die je afdraagt is per 1 januari 2014 niet meer sector afhankelijk, maar wordt per werkgever berekend. In principe geldt hoe hoger het verzuim, hoe hoger de premie.
Deze wet die op 1 januari 2013 is ingegaan is nog voor vele werkgevers onbekend. Zorg er voor dat je in de arbeidsovereenkomst en sowieso in beëindigingsovereenkomst een artikel opneemt over de re-integratie bij einde dienstverband. Zo heb je met een boetebeding een stok achter de deur om de werknemer te verplichten tot re-integratie zodat je niet onnodig meer premie moet betalen.
Ziek melden bij UWV
Is de werknemer langer dan 42 weken ziek? Dan moet je dit melden bij het UWV. Dit geldt ook als je bedrijf eigenrisicodrager voor de WAO of WGA is. Je hoeft de werknemer niet beter te melden bij het UWV.
Als een werknemer ziek uit dienst treedt (bijvoorbeeld bij een tijdelijk contract) moet je de ziekmelding melden bij het UWV. Doe dit bij voorkeur online via Digipoort of de Verzuimmelder. Het is belangrijk dat je de ziekteaangifte precies op tijd doet, omdat je anders een boete riskeert van maximaal € 455,-.
Arbeidsongeval melden
Als werkgever moet je bij Inspectie SZW-arbeidsongevallen melden als deze hebben geleid tot ziekenhuisopname (geen poliklinische behandeling), blijvend letsel (zoals blindheid, amputatie of chronische klachten) of overlijden.
Is het slachtoffer overleden of in levensgevaar? Dan meld je het ongeval meteen telefonisch. Meld je een meldingsplichtig arbeidsongeval niet? Dan kan de Inspectie SZW je een boete tot € 50.000 opleggen. Meer lees je in de brochure Meldingsplichtige arbeidsongevallen.
Welke verzekeringen gelden bij zieke werknemers?
Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen
Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen zijn sociale verzekeringen tegen inkomensverlies door bijvoorbeeld werkloosheid, ouderdom, ziekte of arbeidsongeschiktheid.
Werknemersverzekeringen
De volgende werknemersverzekeringen zijn voor iedere werknemer verplicht:
- Werkloosheidswet (WW)
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
- Ziektewet (ZW)
- WAO: alleen voor werknemers die deze op 1 januari 2006 ontvingen
De premies voor de werknemer maak je over aan de Belastingdienst. Deze worden ieder half jaar opnieuw vastgesteld. De premiepercentages per 1 januari 2015 vind je op Overheid.nl.
Het UWV zorgt vervolgens voor de uitkering aan de werknemer. Het is mogelijk om via een particuliere verzekering eigenrisicodrager te worden voor de Ziektewet of de WGA (regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten, onderdeel van de WIA).
Werknemersverzekeringen
Volksverzekeringen zijn verplicht voor iedereen die in Nederland werkt of woont. De volksverzekeringen zijn:
- Algemene Kinderbijslagwet (AKW)
- Algemene nabestaandenwet (Anw)
- Algemene Ouderdomswet (AOW)
- Wet langdurige zorg (Wlz)
Voor de Kinderbijslagwet betaal je als werkgever geen premie. Als werkgever hou je de premie volksverzekering in op het loon van de werknemer en draagt deze af aan de Belastingdienst. De premiepercentages worden ieder jaar opnieuw vastgesteld en vind je op Rijksoverheid.nl. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) verzorgt de uitkering.
Eigenrisicodrager werknemersverzekeringen
Als werkgever kun je te maken krijgen met arbeidsongeschiktheid van werknemers. Je kunt je tegen dit risico verzekeren bij het UWV. Ook kun je er voor kiezen om eigenrisicodrager (ERD). Je betaalt dan zelf de uitkeringen en de kosten van de re-integratie. Je kunt kiezen: je draagt het financiële risico zelf, of je verzekert je hier (deels) voor. Dat laatste doe je bij een particuliere verzekeraar.
WGA en ZW
Je kunt eigenrisicodrager worden voor de WGA (regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten, onderdeel WIA) en/of voor de ZW (Ziektewet).
Per 1 januari 2014 zijn er veranderingen in het eigenrisicodragerschap. Het eigenrisicodragerschap voor de WGA geldt alleen nog voor werknemers met een vast dienstverband. Je betaalt een terugkeerpremie als je na een periode van eigenrisicodragerschap ZW terugkeer naar het UWV. De hoogte hiervan is minimaal de helft van de geldende sectorale premie ZW.
- Betaal je bij ziekte van de werknemer 2 jaar lang het loon door? Dan ben je geen eigenrisicodrager voor de ZW. Deze loondoorbetalingsverplichting geldt namelijk voor iedere werkgever.
Ziektekostenverzekering (zorgverzekering)
Werknemers moeten een Nederlandse zorgverzekering hebben. Je bent wettelijk verplicht om de premie voor de zorgverzekering op het inkomen van jouw medewerkers in te houden. Is een werknemer niet verzekerd? Dan sluit het Zorginstituut Nederland namens hem een zorgverzekering af en draag je de premie maandelijks af aan Zorginstituut Nederland.
Privacy zieke werknemer
Er zijn heel wat zaken waar je als werkgever op moet letten als het aankomt op de privacy van de zieke werknemer. Zo mag je de als mogelijk toekomstig werkgever geen vragen stellen over de gezondheid van een sollicitant of zijn ziekteverzuim in het verleden.
Ook mag je alleen onder strikte voorwaarden nog een aanstellingskeuring laten uitvoeren. Bij een ziekmelding mag je in principe niet vragen naar de oorzaak en het vermoeden van de ziekte. Lees meer over privacy zieke werknemer.
Ziekte wetgeving in het kort